Uit jou, Bethlehem in Efrata, te klein om tot Juda’s geslachten te behoren, uit jou komt iemand voort, die voor mij over Israël zal heersen. Zijn oorsprong ligt in lang vervlogen tijden in de dagen van weleer. (Micha 5,1)
Voorin de Witte Kerk staat deze weken een soort maquette van het stadje Bethlehem. Elke zondag worden er een paar figuurtjes in geplaatst, die onderweg zijn naar de stad. Te beginnen met Ruth en Naomi, via David en Micha en Jozef en Maria naar de Wijzen uit het Oosten die het kind vinden. Centraal staat Bethlehem. Meer dan andere jaren bekruipt me het gevoel dat er een kloof gaapt tussen het Bethlehem uit de Bijbelverhalen en het huidige Bethlehem dat zich midden in een verschrikkelijk conflict bevindt. Je zou het woord Bethlehem haast niet in de mond durven nemen. Hoezo wordt daar de vredevorst geboren? Het lijkt verder weg dan ooit. En de oorlogshitsers onder Israëli’s en Palestijnen lijken aan het langste eind te trekken.
Moeten we kerst dus maar overslaan? Geen Bethlehem, geen stal, geen kind, geen vrede?
U voelt wel aan dat dit ons uiteindelijk niet veel verder helpt. Misschien is het verstandiger nog een keer te luisteren naar de profeet Micha. Hij noemt het plaatsje als een plaats met een grootse roeping. Uit haar komt iemand voort die (als koning) zal heersen. En dan volgen die prachtige woorden: zijn oorsprong ligt in lang vervlogen tijden. Dat wil toch iets aanduiden van Gods eeuwige weg met zijn schepping, met de aarde en ook met zijn volk. Dan gaat het om Israël. Zeker. Maar dan gaat het wel om de roeping van dit volk voor heel de aarde, voor alle volken. Zoals tot Abraham gezegd wordt: in jou zullen alle volken van de aardbodem gezegend worden. Niet ten koste van de volkeren maar juist tot zegen.
lk besef heel goed, dat dit misschien wel verder weg lijkt dan ooit. lk zou voorzichtig willen zeggen: en toch. Dat is het en toch, of het ja maar van het geloof. Juist met kerst weten wij van een roeping van de mens om voluit mens te zijn, om te delen in Gods barmhartigheid, met kerst weten wij dat God zelf tot ons is gekomen. Inderdaad in Bethlehem.
Laten we dan alles doen wat in ons vermogen ligt om die boodschap van barmhartigheid uit te dragen, om te blijven geloven in een Bethlehem waar volkeren samenkomen. Laten we geloven, hopen en liefhebben. In Gods naam.
Paul Wansink